China: van Feodaal naar Communistisch. 1 Het Keizerrijk; Chiang Kai-shek.

Geschiedenis China

De geschiedenis van China is de geschiedenis van een van de oudste beschavingen ter wereld en is ook een interessante geschiedenis omdat China in meerdere periodes als 'het hart van de wereld' werd gezien.

Echter dit blog gaat niet speciaal over China, of over het oude Rusland, maar over de omwentelingen die beide landen maakten naar een socialistische maatschappij.

Over de Sovjet Unie is inmiddels al veel geschreven, ook zal het ongetwijfeld nog aangevuld worden met actuele os andere interessante artikelen.

Over de geschiedenis van China kunnen we dus kort zijn. Onder de Keizers leefde het volk in de Middeleeuwen, onder het feodalisme.

Aisin-Gioro 'Henry' Puyi was pas drie jaar (jawel, 3 jaar jong) toen hij als keizer op de troon werd gehezen. Hij werd de laatste keizer van de Qing-dynastie en tevens de laatste keizer van China. 

In oktober 1911 brak de Xinhai-revolutie uit en op 12 februari 1912 deed Puyi afstand van de troon. Hij bleef officieel nog tot 1924 keizer maar was in feite een gevangene, opgesloten in de Verboden Stad.

In 1917 werd Puyi zelfs opnieuw tot keizer van China uitgeroepen: generaal Zhang Xun, een van de krijgsheren, slaagde er toen namelijk in de Chinese hoofdstad Peking te veroveren en hij probeerde het keizerrijk te herstellen door Puyi weer op de troon te zetten. 

Twaalf dagen later werd het keizerrijk echter weer ten val gebracht door een andere krijgsheer, generaal Duan Qirui, en moest Puyi dus opnieuw afstand doen van de troon.

Tijdens de Japanse bezetting stichtten de Japanners Mantsjoekwo, en om goede wil te kweken bij de bevolking werd Puyi de keizer van Mantsjoekwo onder de naam Kangde.

Puyl koos tijdens de oorlog de kant van bezetter Japan.

Na de oorlog werd hij gevangen genomen en in de Sovjet Unie in een heropvoedingskamp werd hem bijgebracht dat er ook nog een normaal sociaal leven bestond. 

En de heropvoeding bleek gewerkt te hebben want toen MaoZedong het kind in 1959 gratie had verleend en persoonlijk door Zhou Enlai werd ontvangen, nam hij het beroep van tuinman aan in de Botanische tuin van Peking.

--------------------------

De machtsgreep van Chiang Kai-shek

Chiang Kai-shek (Fenghua, 31 oktober 1887 – Taipei, 5 april 1975), was een Chinees nationalistisch politicus. Hij was afkomstig uit de gezeten burgerij. Hij sloot zich aan bij de Revolutionaire Liga van Sun Yat-sen, die in 1911 werd omgedoopt tot Kwomintang (in het Westen dikwijls afgekort als KMT).

In China bleef het na de atzetting van de keiawe een puinhoop en iedereen bestreed  elkaar.

Chiang nam actief deel aan de eerder genoemde Xinhai-revolutie in 1911.

De Xinhai-revolutie voltrok zich in twee stadia: in 1911 werd China een constitutionele monarchie en in 1912 een republiek. 

Sun Yat-sen werd de eerste president, maar moest dit ambt spoedig afstaan aan de laatste premier van de Qing-dynastie, generaal Yuan Shikai. 

Spoedig na diens aantreden viel China uiteen in diverse kleinere en grote gebieden onder leiding van krijgsheren. Dat waren voormalige generaals en officieren die in dienst stonden van de keizer of soms ook opstandige revolutionairen. Yuan overleed in 1916. 

Sun Yat-sen had inmiddels contact opgenomen met de Sovjet-Unie die bereid was de Kwomintang aan de macht te steunen, mits leden van de Communistische Partij van China (CPC) tot de KMT mochten toetreden. 

Sun ging hiermee akkoord en er kwam een verenigd front met de communisten tot stand. Sun werd generalissimo van de nationalistische legers en partijleider. Chiang werd zijn plaatsvervanger en hij werd in 1923 naar Moskou gestuurd voor een training aan een Militaire Academie.

Inmiddels wist Sun met behulp van de nationalistische legers en de logistieke steun van de Sovjets zuidelijk China op de krijgsheren te veroveren. 

In 1924 keerde Chiang naar China terug en werd directeur van de Militaire Academie van Whampoa. 

Een jaar later werd hij de hoogste bevelhebber van het Nationale Revolutionaire Leger en bleef op deze positie tot het laatste moment. 

Ondanks zijn verblijf, hulp en opleiding bleef Chiang Kai-Shek een felle anti-communist.

Hij probeerde zelfs zijn mede-studenten met anticommunistische en nationalistische propaganda te indoctrineren.

Chiang werd opperbevelhebber van de nationalistische legers en leidde - er was nog steeds geen breuk met de communistische steun - de Noordelijke Campagne. 

De campagne was een groot succes en de meeste noordelijke krijgsheren gaven zich over of sloten pacten met het front van nationalisten en communisten. 

In 1928 werd Chiang voorzitter van de nationalistische regering te Nanjing (de voorlopige hoofdstad van de Republiek China (1928-1949)) en voorzitter van de KMT. 

In datzelfde jaar verbrak hij de coalitie met de communisten en begon een heksenjacht tegen hen.

Verenigd Front met de communisten tegen Japan

Vanaf het begin van de jaren dertig trachtten de Japanners hun invloed in Noord-China (Mantsjoerije) te vergroten. Na het zogenoemde Mukden-incident in 1931, viel Mantsjoerije voor een groot deel in Japanse handen. 

De Japanse regering installeerde aldaar een marionettenregering. Hetzelfde deden ze bij het Mongoolse grensgebied, dat de Japanners ook controleerden.

Veel generaals die Chiang trouw waren, zagen de bestrijding van de Japanners als de topprioriteit, en konden de strijd tegen de communisten missen als kiespijn. 

In 1936 wist de noordelijke krijgsheer en tevens maarschalk in Chiangs leger, de jonge Zhang Xueliang, Chiang te gijzelen en een verenigd front met de communisten af te dwingen. 

Na een paar dagen wist Chiang - nadat zijn agenten hadden onderhandeld met Zhang - zonder kleerscheuren vrij te komen en werd Zhang onder huisarrest gesteld (hij werd de langst gevangenzittend politieke gevangene van de twintigste eeuw).

In 1937 verklaarde Japan aan China officieel de oorlog. Ook Chiang zag nu in dat een verenigd front met de communisten noodzakelijk was en hij nam contact op met CPC-leider Mao Zedong. 

Samen met de communisten wisten de nationalisten tot 1945 in een nationaal front de Japanners te bevechten. 

In 1943 werd Chiang president van China. 

Na de Tweede Wereldoorlog brak de onvermijdelijke burgeroorlog los.

Beide kampen vielen elkaar weer aan. In 1946 legden de Chinese communisten contact met de Sovjets in Mantsjoerije die de spoorwegverbindingen met en binnen het communistische gebied herstelden. 

Jozef Stalin voorzag de communisten, tijdens een door generaal Marshall eenzijdig aan de Kwomintang opgelegde wapenstilstand van vier maanden, treinladingen vol met Japanse, Duitse en Russische zware wapens, vliegtuigen en moderne training. 

Daardoor leden de Nationalisten in 1948 enorme nederlagen tegen Mao's legers en wist de CPC uiteindelijk de overhand te behalen.

In 1948 trad Chiang af als president en werd vervangen door de liberale Li Tsung-jen. Li trachtte tevergeefs via onderhandelingen vrede te sluiten met de communisten. 

In 1949 vluchtte Chiang naar het eiland Taiwan, waar hij zich met zijn volgelingen die hem achterna waren gekomen, vestigden. 

De Republiek China bleef op papier voortbestaan op Taiwan, en de de facto zetel van Nationalistisch China werd Taipei (de jure was Nanjing nog steeds de hoofdstad).

De Verenigde Staten deed wanhopige pogingen om Chang toch nog als president van China te handhaven. In 1950 werd op Taiwan, Chiang opnieuw als president van China "verkozen". 

Met de hulp van de Verenigde Staten wist Chiang zich te handhaven op Taiwan. De VS bouwde een Proxy-leger op bouwde het leger opnieuw op met de hoop om het vasteland van China te heroveren. 

Tot 1971 werd de Taiwan regering als de enige legitieme vertegenwoordiger van China gezien door de Westerse stro-pop mogendheden. 

Pas in 1971 erkende de Verenigde Naties de Volksrepubliek China als soeverein land, ruim 20 jaar na de stichting in 1949. 

Toen pas nam de communistische regering in Peking de permanente zetel in de Veiligheidsraad in. Deze was tot op dat moment door de regering van Taipei bezet. De protesten van de regering van Taiwan mochten niet baten.

Chiang overleed in 1975 op Taiwan. Zijn zoon Chiang Ching-kuo volgde hem op als hoofd van de KMT en werd premier en later president van Taiwan.

---------------------------

Volgende hoofdstuk: De Lange Mars

---------------------------